Michieltje de wereldkampioen

Winter. Iedereen heeft hier haar eigen belangen in. Het werkverkeer vindt het niet erg of het plus of min tien is, zolang het maar niet sneeuwt of ijzelt. Warmte-aanbidders willen het liefst twintig graden in december en dan niet verdeeld over de hele maand. romantici dromen elk jaar weer over een ‘white christmas’ en dan heb je nog de wintersporters. Waar een deel van deze groep vrijwillig hun benen laten breken en daarmee ook hun eigen risico op de zorgverzekering in de bergen weggooit, hoopt het andere deel op ijs. Veel ijs. Zwart helder krakend ijs. Liefst vele centimeters dik.

Ik schaar me onder de categorie romanticus met een vleugje werkverkeer mentaliteit. Een witte kerst is het meest ultieme heerlijke moment wat je met de kerstdagen kunt wensen… Maar ik wil ook wel graag op tijd thuis komen dus heb ik een bloedhekel aan die witte hel op de snelweg. Ik pleit daarom ook voor lokaal sneeuw. Maakt me niet uit hoe ze het doen daarboven, als ze het maar doen. Als je een regenboog kunt bouwen dan moet mijn verzoek een eitje zijn.

Dan de groep schaatsers. Een paar maanden lang, soms wel jaren lang, liggen hun schaatsen met de ijzers glimmend van het vet te wachten tot ze van zolder af mogen. Geduldig wachtend opdat het ijs begint te groeien. Totdat er een mooie dikke ijsvloer de sloten, meren en kanalen bedekt. Dan gaat op eens het zolderluik krakend en piepend open, springt het vijfenveertig watt verstofte peertje aan en worden de zwartleren schaatsen teder en liefdevol opgepakt door de schaatsliefhebber. Dan mogen de ijzers eindelijk weer het licht zien.

Mijn vriendin is een sportieve koukleum met romantische inslag. Overgoten door een beetje werkverkeersmentaliteit. Oftewel: witte kerst is goed, maar dan wel met de kachel op standje tropisch en, net als mijzelf, met een sneeuwvlokverbod op de wegen.

Ze is ook redelijk sportief. Ze loopt twee tot drie keer in de week hard en kan goed schaatsen. Ze is van Friese afkomst. Dat zal het wel verklaren. Waar andere kinderen in Nederland wel eens met de helm op geboren worden, zo worden ze dat in Friesland met de schaatsen aan.

Toen het weer eens goed vroor, ik meende dat het in 2012 was, toen begon het bij mijn vriendin al te jeuken. Bij mij ook. Maar ja, ik heb nooit zo goed tegen wollen truien gekund. Haar hele familie was al in rep en roer. Haar ouders wonen zeer dichtbij het Tjeukemeer en konden niet afwachten dat het ijs dik genoeg was. Eens in de zoveel jaar hadden ze een soort skybox bij het ijs zeg maar. Dan kwam alles wat van schaatsen hield in de familie bij hun over de vloer. De kriebels sloegen als een griepepidemie in de familie toe. Zelfs het meer heette in die maanden het Jeukemeer.

Nu ben ik zelf ook redelijk sportief. Loop hard, zwem, fitness mijn zoon naar bed, duurlopen als we gaan winkelen. Letterlijk duur lopen. Sportief dus, maar schaatsen…

Ooit als kleuter had ik het waanidee dat ik de beste schaatser van de wereld was. Hein Vergeer was er niets bij. Voor de jongere generatie: Hein Vergeer was de Sven Kramer van de jaren tachtig, maar dan een stuk langzamer. Mijn ouders probeerden mij te overtuigen dat als je nooit op een schaats gestaan hebt, dat je dan ook niet heel goed kunt schaatsen.

‘Niets van waar. Klopt niets van. Ik schaats al jaren!’ zei een Michieltje van een jaar of zes.

Mijn ouders konden mij niet overtuigen. Toen kwam de vorst. En hoe. In een week tijd was het met water ondergelopen parkje bij ons in de buurt, mooi glad gevroren.

‘Nou Hilbert,’ grapte mijn vader. ‘Laat maar eens zien wat je kunt.’

‘Papa ik schaats al járen.’

En vol zelfvertrouwen stapte ik met mijn mini-Noren het ijs op. Ik nam een haal en kleine Michieltje haalde zichzelf onverbiddelijk onderuit. Met een smak neerkomend op mijn te grote mondje.

Ik heb geloof ik de halve ijsbaan bij elkaar gehuild en menig kind verjaagd met mijn gekrijs en geschreeuw. Ergens op de achtergrond hoorde ik mijn vader grappig doen met een imitatie die ik pas vele jaren later zou begrijpen:

‘Hilbert jongen, je moet nog een rondje!’ Daarna pakte mij met een diepe zucht op en kozen we de aftocht. Daarmee de rust en vrede teruggevend aan het parkje.

Dit voorval had me toch wel dusdanig getraumatiseerd, dat ik in mijn eerste deel van de jeugd de schaatsen amper onder heb gehad. In mijn tienerjaren heb ik het nog een paar maal geprobeerd. Helaas door mijn groei tot slungelige lengte, was ik dusdanig te elastiekerig dat mijn schaatsen meer leek op break-dancing dan op wat voor sport dan ook.

Tja, en dan zit je opeens met een vriendin die met schaatsen is opgegroeid. Ze wist inmiddels al dat ik geen Sven Kramer was. Eerder een Hennie Redeketel. Geen idee wie dat is, maar die kan vast niet schaatsen. Het werd maar eens tijd besloot ik. Bij de plaatselijke sportwinkel kocht ik mij een paar schaatsen en Michieltje besloot nog eenmaal een moedige poging te wagen.

Zo togen mijn vriendin, kroost en ik vol goede moed naar Friesland. Op naar het Tjeukemeer alwaar mijn Friese schoonfamilie me zou verwelkomen met een kop snert en bijdehandte opmerkingen over mijn schaatsprestaties of het ontbreken daarvan. Het viel mee. Ze spaarden me. Ook wel logisch ergens want ze hadden me nog niet zien schaatsen. Het was ook wel erg opvallend dat ze niet konden wachten om met mij het ijs op te gaan op het nu nog leuke meer.

Sneller dan ik wilde liepen we door een weiland richting het Tjeukemeer. Schoonvader, schoonzus, kinderen, Michiel en een klapstoel. Voordat ik ook van de lezer ironische opmerkingen krijg: de klapstoel was voor mijn zoon. Die had ook nog nooit geschaatst.

Ik pakte mijn gloednieuwe schaatsen uit mijn tas en begon ze aan te doen. Geen weg meer terug. De schaatsen waren van het merk Zandstra. Dat was toch wel een bekende schaatsnaam, dus daar zou het niet aan liggen. Ik staarde een keer opzij en zag dat de kinderen van mijn vriendin bij het zien van het ijs het al koud hadden en dit ook heel vaak lieten horen. Het deed me later ook deugd dat zij enkele minuten later ook de eerste waren die de aftocht bliezen. Was ik tenminste niet de eerste piepert. Mijn zoon daarentegen bleek een grote concurrent te zijn.

Terwijl mijn schoonzus en schoonpa al tien keer een rondje over het meer hadden geschaatst voor mijn gevoel, betrad ik samen met mijn zoon en de klapstoel, voorzichtig het ijs. Mijn vriendin was zo lief om bij ons te blijven. Ze wilde zeker weten dat we niet onmiddellijk de eerste de beste wak in reden. Al schuifelend probeerde ik eerst maar eens balans te vinden om mijn nieuwe schaatsen. Mijn schoonpa kwam voorbij gevlogen en riep wat in het onverstaanbaar Fries tegen mij. Ik besloot maar in onverstaanbaar Twents terug te reageren. Dan had hij ook wat om over na te denken op het kleute meer. Kon ik nadenken hoe ik in godsnaam de stoel zou verlaten zonder de doodssmak te herhalen van jaren geleden. Ondertussen liet mijn zoontje, weliswaar op dubbele ijzers, wél de stoel los en hij ging zo met de wind in de rug het meer op. Nu moest ik wel.

Michiel, je gaat verdomme nu schaatsen! Je valt niet op je bek. Hoor je dat goed? Je gaat schaatsen! Ook al lijkt het op mr. Bean.

Met deze donderspeech gaf ik mezelf een schop onder de kont en liet de stoel los. Daar ging ik. Al zwieberend en zwabberend over het ijs. Wind in de rug en zo op mijn zoon af. Ojee, hij kwam wel heel erg dichtbij. Daar kwam held vriendin. Ze schaatste  Wüst op junior af en trok hem net op tijd weg van de naderende Michieltje.

Je valt niet! Je valt niet!

Als een mantra herhaalde ik dit zinnetje. Ondertussen probeerde ik te doen wat ik ze op TV ook altijd zag doen: een schaats rechtuit, andere af zetten. Handen op de rug. Handen snel weer van de rug evenwicht zoeken.

Je valt niet! Je valt niet!

En weer terug in positie.

Mijn vriendin lachte naar me, maar niet van spot. Van trots. Ook al zag het schaatsen van mij er nog steeds uit als zwabberende struisvogel op rolschaatsen. Ik schaatste!

Algauw kon ik honderd meter heen en terug zonder te vallen. Als de schoonfamilie voorbij zoefde, probeerde ik er nog net iets stoerder uit te zien dan het daadwerkelijk was. Eindelijk, na vierendertig jaar, kon ik enigzins schaatsen.

Later op de middag stapten we het Tjeukemeer af. Vol trots liep ik tussen mijn Friese schaatscracks. Geen bijdehandte opmerkingen. Geen blauwe plekken. Bij mijn schoonouders thuis wachtte een wel verdiende kop erwtensoep bij de kachel.

Thuisgekomen in de skybox van het Tjeukemeer, doezelde ik even weg op de bank. Ik nam een hap snert en een glimlach verscheen op mijn gezicht. De illusie van een zesjarige was eindelijk uitgekomen:

Michieltje de wereldkampioen!

Michieltje de wereldkampioen.