De wat? Ouders van kinderen in deze leeftijd zullen het herkennen. De kinderen van groep 8 moeten een eindtoets maken. Voorheen ook wel de Cito-toets genoemd, maar tegenwoordig zijn er alternatieve toetsen zodat het maar een eindtoets genoemd wordt. De toets die de rest van je schooltoekomst bepaalt. Althans, zo doet men het overkomen. Maar, eerlijk? Je reinste kul!
Waarom ik dat zo vind is een beetje persoonlijk. Ook ik moest ooit een toets maken. Ik was een laatbloeier, dromer en beelddenker. Schotelde je mij bijvoorbeeld het vak geschiedenis voor in illustraties en ik kon je zo alles over het Romeinse rijk vertellen. Maar gaf je me een lap gortdroge tekst met dezelfde inhoud dan kon ik daar niets lekkers van maken.
In mijn tijd stonden leraren wat minder open voor het feit dat je best wel capaciteiten had wanneer de vorm van lesgeven iets aangepast werd. Simpelweg gezegd: in plaats van taaie rabarber te geven, maak er een mooie moesje van.
Uiteraard was mijn eindtoets net een kilo smerige rabarber en daar ging mijn toets. De druk van het goed moeten doen, omdat je anders op een slechte school komt. Het werd mij tig keer verteld. Faal. Aan de hand van een momentopname werd mij zonder blikken of blozen doodleuk verteld dat ik nog minder capaciteiten had dan het niveau vmbo. Alleen mijn eigen juffrouw en mijn moeder vonden dit klinkklare onzin. Maar ja, wanneer het een autoritaire directeur het zo besliste, wie was dan een ouder van het kind wel niet om dit tegen te spreken? Wat weten zij er nu van? Hun eigen vlees en bloed.
Afijn, kort door de bocht zei mijn moeder ‘fuck you’ tegen de directeur en dankzij haar kwam ik op de mavo.
“Jaren later werd hij een succesvolle columnist.”
Ooit kwamen we deze beste directeur tegen. Mijn moeder kon het toen niet laten hem fijntjes in te wrijven dat haar zoon op het HBO zat. Karma.
Tegenwoordig zullen de scholen wel iets ruimdenkender en moderner zijn, maar toch bekruipt me iedere keer wanneer ik over de eindtoets lees, dat gevoel. Het gevoel dat kinderen beoordeeld worden op een momentopname. Wanneer ik lees dat kinderen van laagopgeleide ouders al gauw een stempel krijgen dat zij dan ook niet veel meer kunnen, tja, dan rijzen mij de haren ten berge.
Er wordt onbedoeld druk op de eindtoets gelegd. Scholen bereiden goedbedoeld de leerlingen voor, maar leggen meteen een soort van stress op deze toets. Media springen er op in, experts, ouders. Opeens is de eindtoets nog hotter dan Pasen. En de leerling? Stress.
Gelukkig zijn er tegenwoordig ‘second opinions’ bij de leerkrachten. Wordt er wat meer gekeken naar het talent van het kind. Alleen, geldt dit wel voor elke school? Hoe vaak lees je wel niet dat de leraar bezwijkt onder de werkdruk? Dat de klassen te groot zijn? Hoe gemakkelijk kan een leerkracht door een vooroordeel heen kijken? Heeft hij hier wel tijd voor? Of worden de ‘lastige’ kinderen meteen weggezet als ‘ADHD’? Of vmbo?
Dat er een soort meetlat moet zijn om kinderen op de juiste school te plaatsen, begrijp ik. Toch wil ik wel een oproep doen aan alle leerlingen van groep 8: deze toets bepaalt niet je toekomst! Kijk naar waar jij goed in bent. Wat is jouw talent? Hoe leer jij het beste? Kies op basis daarvan je school uit. Ben je goed in geschiedenis en je vindt dit leuk? Iets mee doen!
Aan alle ouders. Zet de bril van vader- of moederliefde even af. Kijk realistisch naar je kind en ontdek het talent. Pak haar niet de gitaarles af omdat ze moet concentreren voor wiskunde wat ze niet kan, maar luister hoe goed ze speelt. Waarom gaat haar dit zo gemakkelijk af? Kijk daar naar. Probeer je kind te begrijpen want dat kun je beter dan welke school dan ook. Wanneer je het daadwerkelijke talent hebt ontdekt, steun hem hierin. Dan komt het later allemaal goed.